Αν έπρεπε να αφηγηθούμε σε ένα παιδί την οικονομική κρίση όπως αυτή εξελίχτηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, θα πρότεινα το εξής παραμύθι:
Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν κάποιοι μάγοι που ονομάζονταν «χρηματοπιστωτικός τομέας». Για πολλά χρόνια οι μάγοι αυτοί κάνανε πάρτι. Το φαγοπότι καλά κράταγε μέρα και νύχτα. Κάποια στιγμή, το 2008, το πάρτι τελείωσε και ήρθε η λυπητερή. Ήταν τόσο μεγάλο το ποσό που οι μάγοι βρέθηκαν προ κατάρρευσης. Τότε κατέφθασαν τα κράτη (κάτι σαν άσχημες νεράιδες) και πήραν στους ώμους τους τις ζημίες. Για μερικούς μήνες, οι μάγοι δεν πίστευαν τις τύχες τους. Γρήγορα όμως αναθάρρησαν και βρήκαν τρόπο να ξαναρχίσουν το φαγοπότι, δαγκώνοντας το χέρι που τους φίλεψε: Θα στοιχημάτιζαν ότι τα κράτη θα καταρρεύσουν υπό το βάρος των δικών τους χρεών.
Άρχισαν λοιπόν τα στοιχήματα, ξεκινώντας με ένα μικρό και ανόητο κράτος που, για το μέγεθός του, κράταγε αβάστακτο βάρος στους καχεκτικούς του ώμους. Εντός τριών μηνών, παραλίγο να το γονατίσουν την ώρα που τα άλλα κράτη παρακολουθούσαν, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι έρχεται κι η σειρά τους. Κάποια στιγμή φοβήθηκαν κι αυτά και είπαν να σηκώσουν ένα μέρος του χρέους του μικρού και ανόητου κράτους.
Δεν είχαν όμως ούτε την σοφία ούτε και τα κότσια να το κάνουν πραγματικά. Για αυτό πρόσφεραν ένα «δώρο» (πακέτο στήριξης το ονόμασαν) στο μικρό και ανόητο κράτος που, όμως, το καταδίκαζε σε ακόμα χειρότερη μοίρα. Έτσι, οι μάγοι, που κατάλαβαν ότι το «δώρο» αυτό ήταν «άδωρο», αντί να σταματήσουν τα στοιχήματα, συνέχισαν να στοιχηματίζουν όλο και περισσότερο, αυτή την φορά στρεφόμενοι εναντίον εκείνων που ήρθαν να «βοηθήσουν» το μικρό και ανόητο κράτος. Και τότε, η Ευρωζώνη θύμωσε και αποφάσισε να αλλάξει το παιχνίδι. Έτσι, άλλαξε και η ίδια για πάντα.
Όταν πριν μέρες έγραφα (βλ. εδώ) ότι «Το μόνο που μένει πλέον να ελπίζουμε είναι η αποτυχία του μηχανισμού ΔΝΤ-ΕΖ να μην αργήσει να φανεί ώστε η Ευρώπη να προχωρήσει στο επόμενο βήμα της όσο το δυνατόν γρηγορότερα», δεν είχα φανταστεί πως αυτό θα συνέβαινε πριν καλά-καλά περάσει βδομάδα. Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, η Ευρώπη άλλαξε. Ριζικά. Ανεπίστρεπτα. Και μαζί με την Ευρώπη άλλαξε το παίγνιο στο οποίο έχει εμπλακεί η Ελλάδα από τις αρχές του χρόνου.
Τι άλλαξε; Η όλη αρχιτεκτονική του ευρώ που, έως προχτές, βασιζόταν στην αρχή ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι υπεύθυνη για το κοινό νόμισμα και την αξία του ενώ τα κράτη-μέλη είναι υπεύθυνα για τα χρέη τους, τα έσοδά τους (δηλαδή τους φόρους τους) και για το που ξοδεύουν τα χρήματά τους. Αυτό το τείχος του Βερολίνου που διαχώριζε την νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης (επιτόκια, ποσότητα ευρώ που κυκλοφορούν, χρηματοδότηση Ευρωπαϊκών τραπεζών) από την δημοσιονομική πολιτική (φόροι, δημόσιες δαπάνες και εθνικά χρέη) προχτές έπεσε!
Πως; Με μία απλή δήλωση: Η ΕΚΤ θα μπει στα χωράφια της δημοσιονομικής πολιτικής και συγκεκριμένα των ομολόγων (δηλαδή των χρεών) των κρατών-μελών. Αν και τα πάντα είναι φλου αυτή την στιγμή, όσον αφορά τον ακριβή μηχανισμό δημοσιονομικής παρέμβασης της ΕΚΤ, αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι εισερχόμαστε σε μια νέα μετά-Μάαστριχτ εποχή. Η Κρίση του 2008, έτσι όπως εξελίχτηκε φέτος, με την Ελλάδα ως τον αδύναμο κρίκο, έφερε την Ευρωζώνη αντιμέτωπη με ένα απλό δίλημμα: Αποδόμηση του ευρώ ή μετεξέλιξη της Ευρωζώνης;
Πριν λίγες εβδομάδες, έγραψα (βλ. εδώ) ότι η Ελλάδα πρέπει να διαπραγματευτεί σκληρά. Χρησιμοποιώντας ακόμα και την απειλή της στάσης πληρωμών, πρέπει να απελευθερώσει την Ευρωζώνη από τις ψυχολογικές αγκυλώσεις που την ωθούν στο να μας επιβάλει μια συμφωνία-πακέτο στήριξης η οποία, τελικά, θα αποτύχει με θύματα τόσο εμάς όσο κι εκείνους. «Ο κλήρος πέφτει στον αδύνατο να πει όχι σε μια συμφωνία βλαβερή, όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για τον (φαινομενικά) ισχυρότερο». Ευτυχώς, παρόλο που δεν διαπραγματευτήκαμε σοβαρά, ο στόχος επετεύχθη από την άμεση αποτυχία της συμφωνίας-πακέτου στήριξης να ηρεμήσει τις χρηματαγορές.
Από προχτές λοιπόν, η Ευρώπη άλλαξε. Τι σημαίνει αυτό για εμάς; Κατ' αρχήν, σημαίνει ότι οι λεπτομέρειες της συμφωνίας-πακέτου που μόλις περάσαμε από την Βουλή δεν έχουν πλέον σημασία. Τα πάντα ρει. Όταν η ΕΚΤ με μία ανακοίνωσή της κάνει κομματάκια την Συμφωνία του Μάαστριχτ λέγοντας ότι θα μπει δυναμικά στην αγορά ομολόγων, ουσιαστικά ανακοινώνει ότι το παίγνιο μεταξύ των τραπεζών και των κρατών όσο αφορά τα ομόλογα (δηλαδή τα χρέη) τους άλλαξε. There is a new shooter in town!
Με αυτήν την εξέλιξη η όλη συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ανατρέπεται. Εντός μηνών, θα έχει αναδιαρθρωθεί όχι μόνο το ελληνικό χρέος, αλλά ίσως το χρέος όλων των χωρών της ευρωζώνης. Επί τέλους! Δεν μπορεί μόνο οι μάγοι του παραμυθιού να μείνουν αλώβητοι από το Κραχ του 2008.
Τι επίδραση θα έχουν όλα αυτά στο μικρό και ανόητο κράτος του παραμυθιού; Θα δούμε। Το μόνο σίγουρο είναι ότι, τουλάχιστον για τώρα, βγήκαμε από το μάτι του κυκλώνα. Οι ισχυροί κατανόησαν ότι εμείς είμαστε ο τελευταίος τροχός της αμάξης και στράφηκαν εναντίον του πραγματικού εχθρού. Καλή τους τύχη, καθώς εμείς δεν διεκδικήσαμε μια θέση στην ομάδα κρούσης. Τουλάχιστον ας χρησιμοποιήσουμε την πολύτιμη ευκαιρία που προσφέρει η αλλαγή του παιγνίου να βγούμε από το κέντρο της παγκόσμιας προσοχής και να ανασκουμπωθούμε.
http://www.protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου