ΕΞΕΓΕΡΣΗ EUREKA

ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΥΚΙΩΤΗ*

Βρίσκομαι στην Αυστραλία, όπου έζησα το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου, για ενάμιση μήνα. «Καλώς εχόντων των πραγμάτων» επιστρέφω στην πατρίδα σε ένα μήνα. Δεν βλέπω την ώρα και τη στιγμή να φύγω!

Διερωτώμαι συχνά για το τι με συνδέει μ’ αυτήν τη χώρα: οι γιοι μου και οι οικογένειές τους, η γυναίκα μου και λίγοι καλοί φίλοι και σύντροφοι απ’ τα παλιά.

Χθες το απόγευμα επιστρέψαμε από το Daylesford. Ο νόνος (ο υπογράφων) και η νόνα (παππούς και γιαγιά στο επτανησιακό ιδίωμα) με τις οικογένειες των γιων μας κάτω από την ίδια στέγη. Μια ευκαιρία για τον επαναπατρισμένο νόνο να δει τα τρία του εγγόνια για τρεις ημέρες συνέχεια. Μου λείπουν πολύ τα εγγόνια μου, αλλά αυτή ήταν και είναι η μοίρα των Θιακών. Ναυτικοί και μετανάστες από την εποχή του Οδυσσέα! Εγώ γεννήθηκα στην Κίνα, η μάνα μου στη Ροδεσία, οι γιοι μου στην Αυστραλία… Σκορποχώρι… Άνθρωποι της διασποράς, που το μόνο που τους συνδέει μεταξύ τους είναι ένα νησάκι του Ιονίου που το λένε Ιθάκη.

Μπαίνω σε ένα μαγαζί που διαφημίζει αντίκες (ουσιαστικά ένα παλιατζίδικο). Καμιά φορά γελάω με τους μικροαστούς (την τάξη που αντιπαθώ περισσότερο από κάθε άλλη, ίσως γιατί προέρχομαι απ’ αυτήν). Είδαν κι έπαθαν να απαλλαγούν από τα παλιά «τζάτζαλα» γιατί τους θύμιζαν τη φτώχεια τους και τώρα οι γιοι τους και οι κόρες τα ξαναγοράζουν σε αστρονομικές τιμές.

Κοιτάζω την πραμάτεια και διερωτώμαι. Δεν υπάρχει κάτι για να το πάρω μαζί μου στην Ελλάδα, κάτι για να συμβολίζει και να μου θυμίζει τα 37 χρόνια που έμεινα στην Αυστραλία; Στο βάθος του μαγαζιού, σε μια γωνιά, την αντίκρισα και η καρδιά μου σκίρτησε, τα μάτια μου δακρύσανε. Γαλανόλευκη σαν την ελληνική σημαία με τα πέντε αστέρια του αστερισμού του νότου σε σχήμα σταυρού, αλλά χωρίς το μισητό για μένα σύμβολο του βρομερού βρετανικού ιμπεριαλισμού που υπάρχει στην επίσημη αυστραλιανή σημαία.

Η σημαία αυτή, η σημαία της εξέγερσης Eureka (από την ελληνική λέξη «εύρηκα») και το αίμα που χύθηκε εκείνη την ημέρα συμβολίζουν τους αγώνες της εργατικής τάξης της Αυστραλίας εναντίον του βρετανικού κατεστημένου που τους καταδυνάστευσε. Μ’ αυτό το σύμβολο ταυτίζομαι άνετα, γιατί από την άφιξή μου στην Αυστραλία ταυτίστηκα και δραστηριοποιήθηκα σ’ αυτούς τους αγώνες.

Θυμάμαι με νοσταλγία τις ωραίες μέρες που περνούσαμε, ένας σχετικά μικρός αριθμός Ελλήνων αριστερών, στην κατασκήνωση της κομμουνιστικής νεολαίας Eureka. Οι αριστεροί Αγγλοαυστραλοί μας φέρονταν με άψογη συντροφικότητα, σε αντίθεση με τους ρατσιστές που αφθονούσαν τότε (δυστυχώς, υπάρχουν ακόμα ρατσιστές, αλλά είναι πιο καμουφλαρισμένοι).

Βέβαια, δεν λείπανε και τα τραγελαφικά συμβάντα και ανάμεσα στους ολιγάριθμους κομματικούς Έλληνες μετανάστες (μέλη του ΚΚΑ). Θυμάμαι, σαν να συνέβηκε χθες, τον «γκουρού» των Ελλήνων αριστερών Β.Σ. να ισχυρίζεται ότι η εξέγερση Eureka ήταν εξίσου σημαντική με την επανάσταση των Ελλήνων του 1821. Δεν ξέρει κανείς πώς να αντιδράσει, να γελάσει ή να κλάψει, με το μέγεθος τέτοιας άγνοιας! Η εθνεγερσία των Ελλήνων, που σήμανε την αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και που κλόνισε συθέμελα την αντιδραστικότατη Ιερή Συμμαχία του Μέτερνιχ, να θεωρείται εξίσου σημαντική με την ολιγοήμερη εξέγερση μερικών χιλιάδων εργατών σε μια αγγλική αποικία (οι νεκροί κι από τις δύο μεριές δεν ξεπέρασαν τους 50).

Οι εργάτες κέρδισαν έδαφος, αλλά για τον αγγλικό ιμπεριαλισμό η εξέγερση υπήρξε τσίμπημα κουνουπιού. Εξακολούθησαν να καταδυναστεύουν τις αποικίες τους αλλά και το βιομηχανικό προλεταριάτο της μητρόπολης.

Ο Ουραγουαϊανός διανοούμενος Εντουάρντο Γκαλεάνο, στο αριστουργηματικό του βιβλίο «Mirrors», αποκαλύπτει το πώς οι Άγγλοι έγιναν αυτοκρατορία και πού βρέθηκαν τα κεφάλαια για την εκβιομηχάνιση της χώρας τους. Οι Άγγλοι, που κάθε τόσο κόπτονται για τη δημοκρατία, έγιναν μεγάλοι και τρανοί με το δουλεμπόριο!

*Χημικός Περιβαλλοντολόγος

ΑΥΓΗ 08/05/2010